Οι εξαγγελίες του υπουργού Υγείας για μια μεγάλη «μεταρρύθμιση(!!!)»
στον ΕΟΠΥΥ ήταν πολλές, έως πάρα πολλές, όλο το προηγούμενο διάστημα. Μάλιστα,
δεν άφηνε περιθώρια σε κανέναν να αμφισβητήσει ότι αυτή η μεταρρύθμιση θα είναι
τομή για την υγειονομική περίθαλψη της χώρας και ευελπιστούσε, μέσα από την
εφαρμογή της, να μετονομαστεί ο ίδιος σε «Τσάρο της Υγείας», κατά το «Τσάρος
της Οικονομίας» του κ. Στουρνάρα, για το εξίσου θεάρεστο έργο του.
Παρ’ όλο που έχει περάσει πολύς καιρός, τίποτε τέτοιο
δεν έχει συμβεί, γιατί πολύ απλά το νομοσχέδιο για τη μεταρρύθμιση στην
πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας αλλάζει συνεχώς ημερομηνία κατάθεσης και μέχρι την
ώρα που γράφεται αυτό το κείμενο δεν έχει ακόμη κατατεθεί. Το γεγονός αυτό,
αλλά και το ίδιο το προσχέδιο του νομοσχεδίου που έχει δημοσιευθεί για
διαβούλευση, αποδεικνύουν την προχειρότητα και την «κακή ποιότητα» αυτού του
κειμένου, αυτής της μεγαλειώδους, κατά τα άλλα, μεταρρύθμισης!
Βέβαιος
ακρωτηριασμός
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή, για να δούμε
τι λέει, αλλά και τι πραγματικά είναι αυτό το νομοσχέδιο. Αρχικά να σημειώσουμε
ότι λέει λίγα πράγματα, γιατί το μεγαλύτερο και σοβαρότερο σκέλος των
μεταρρυθμίσεων επαφίεται σε υπουργικές αποφάσεις – 20 στο σύνολο. Λέει λοιπόν,
ότι αναδιαμορφώνει και κάνει πιο λειτουργική την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας
στη χώρα μας.
Πως;
Κλείνοντας
όλες τις δομές του ΕΟΠΥΥ για τουλάχιστον ένα μήνα, βγάζοντας σε διαθεσιμότητα
8.500 εργαζόμενους και υποχρεώνοντας τους ασθενείς να εξυπηρετηθούν από τους
ιδιώτες ιατρούς, τα νοσοκομεία και τα Κέντρα Υγείας, που ήδη έχουν να
αντιμετωπίσουν αυξημένο φόρτο εργασίας λόγω των ελλείψεων σε υγειονομικό υλικό
και ιατρικό προσωπικό. Αυτά που δεν μπαίνει στον κόπο να πει όμως, είναι πόσες
δομές του πρώην ΕΟΠΥΥ – μελλοντικά Κέντρα Υγείας Αστικού Τύπου – θα ξανανοίξει,
σε ποιες περιοχές, με πόσους ιατρούς και ποιοι θα έχουν πρόσβαση σε αυτά. Αυτά
τα κρατάει κρυφά…
Τι
σημαίνουν στην πραγματικότητα όλα τα παραπάνω;
Σημαίνουν, βέβαιο ακρωτηριασμό της δημόσιας υγείας,
σημαίνουν ταλαιπωρία για τους ασθενείς και σημαίνουν απολύσεις για έναν καθόλου
ευκαταφρόνητο αριθμό εργαζομένων. Τι σημαίνουν και πολιτικά όλα αυτά; Σημαίνουν
άνοιγμα της πόρτας στο μεγάλο ιδιωτικό κεφάλαιο – μεγάλα διαγνωστικά κέντρα και
κλινικές – υποταγή για άλλη μια φορά στην τρόικα, η οποία ζητά 11.000 απολύσεις
μέσα στο 2014, και μείωση των κονδυλίων για τη δημόσια υγεία, αφού πλέον ο
ΕΟΠΥΥ θα είναι μόνο αγοραστής και όχι πάροχος υπηρεσιών υγείας, με κλειστό
προϋπολογισμό. Εάν του φτάνει θα εξυπηρετεί όλους τους ασφαλισμένους του, εάν
δεν του φτάνει… ας πρόσεχε, θα έλεγε ο υπουργός Υγείας. Δεν είναι τυχαίο πως ο
μόνος σύμμαχος που έχει ο υπουργός σε αυτή τη μεταρρύθμιση είναι οι ιδιοκτήτες
μεγάλων διαγνωστικών κέντρων, οι οποίοι του έδωσαν τα εύσημα στη συνεδρίαση της
Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής, κατά τη διάρκεια της οποίας
συζητήθηκε το θέμα.
Εξάλλου ο μνημονιακότερος όλων των υπουργών, Άδωνις
Γεωργιάδης, δεν θα μπορούσε να κάνει κάποιου άλλου είδους μεταρρύθμιση εκτός
από το να παραχωρήσει απλόχερα μεγάλο κομμάτι της πίτας στον ιδιωτικό τομέα και
δη στους μεγαλοκλινικάρχες και ιδιοκτήτες διαγνωστικών κέντρων. Και δεν θα
μπορούσε παρά να είναι συνεπέστερος όλων στις δεσμεύσεις της κυβέρνησης για
απολύσεις προσωπικού του δημοσίου τομέα.
Κανείς δεν περισσεύει
Κανείς δεν περισσεύει
Όσο και αν προσπάθησε ο υπουργός όλο το προηγούμενο
διάστημα να μας πείσει ότι η μεταρρύθμιση αυτή συνάδει πλήρως με το πρόγραμμα
του ΣΥΡΙΖΑ και με ένα αριστερό, προοδευτικό, δημόσιο, καθολικό και χωρίς
φραγμούς πρόγραμμα για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, οι 34 σελίδες που
κατέθεσε σε διαβούλευση ουδεμία σχέση έχουν με την απρόσκοπτη και καθολική
πρόσβαση των πολιτών στις δημόσιες υπηρεσίες υγείας, άρα ούτε με το πρόγραμμα
του ΣΥΡΙΖΑ.
Η πρώτη και κύρια ειδοποιός διαφορά είναι ότι δεν
μπορούμε να μιλάμε για πλήρη και απρόσκοπτη πρόσβαση όλων στο δημόσιο σύστημα
υγείας όταν έστω και για ένα μήνα κλείνουμε τις δομές ΠΦΥ και αναγκάζουμε τον
κόσμο να μείνει «χωρίς γιατρό». Ήδη ο ασθενής στη χώρα μας υποφέρει τα μέγιστα
και αυτό που θα όφειλε κάθε Κυβέρνηση να κάνει θα ήταν να τον ανακουφίσει και
όχι να τον επιβαρύνει επιπλέον. Οι δομές των ιατρείων του ΕΟΠΥΥ δεν πρέπει να
κλείσουν ούτε για μία ημέρα! Επίσης, πώς διανοείται ο υπουργός να μιλά για
απολύσεις στον χώρο της υγείας, όταν στα νοσοκομεία δεν υπάρχουν αρκετοί ιατροί
για να καλύψουν το πρόγραμμα εφημεριών. Κανένας γιατρός, λοιπόν δεν περισσεύει!
Ακόμη, πώς μπορούν τα κριτήρια για τις συγχωνεύσεις νοσοκομείων και Κέντρων
Υγείας Αστικού Τύπου (τα ιατρεία του ΕΟΠΥΥ που θα μετονομαστούν) να είναι μόνο
δημοσιονομικά; Με κοινωνικούς όρους, κανένα ιατρείο του ΕΟΠΥΥ δεν πρέπει να
κλείσει!
Με σεβασμό στον κάθε ασθενή
Με σεβασμό στον κάθε ασθενή
Με σεβασμό λοιπόν, πρώτα από όλα στον κάθε ασθενή και
έπειτα στον κάθε εργαζόμενο, η γενική αρχή που εκφράζει ο ΣΥΡΙΖΑ για την ΠΦΥ -
με δεδομένη την κατάσταση διάλυσης του συστήματος υγείας συνολικά, την έλλειψη
πρόσβασης σήμερα σ’ αυτό του 1/3 του πληθυσμού και τη στενότητα πόρων - είναι
στην κατεύθυνση της μέγιστης δυνατής παροχής υπηρεσιών υγείας με τον
αποδοτικότερο οικονομικά τρόπο. Αυτό από μόνο του οδηγεί σε εξαρχής στροφή στην
πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας με δημόσιο χαρακτήρα. Είναι δηλαδή σαφές ότι η
Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας θα είναι το πεδίο σημαντικών, ριζικών και τελικά
θεσμικών αλλαγών, που με την σειρά τους θα επιτρέψουν την αναβάθμιση και των
δύο επόμενων βαθμίδων. Προαπαιτούμενο είναι ότι η πρόσβαση στο σύνολο των
δημόσιων δομών υγείας θα αποκατασταθεί για το σύνολο του πληθυσμού από την
πρώτη μέρα και θα είναι πλήρης, ισότιμη και δωρεάν, ανεξάρτητα από ασφαλιστική
κάλυψη ή νομιμοποιητικά έγγραφα. Η σύνδεση της περίθαλψης με την ασφαλιστική
κάλυψη, με δεδομένο το ποσοστό ανασφάλιστων, δεν συνάδει στις μέρες μας με την
πραγματικότητα.
Βάση λοιπόν για το νέο σύστημα ΠΦΥ στο πρόγραμμα μιας
αριστερής κυβέρνησης με κορμό το ΣΥΡΙΖΑ είναι οι δημόσιες μονάδες υγείας που
υπάρχουν ήδη και υπολειτουργούν, δηλαδή οι μονάδες του ΕΟΠΥΥ και τα κέντρα
υγείας. Στελεχώνονται πλήρως και ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε περιοχής οι
υπάρχουσες μονάδες του ΕΟΠΥΥ και των κέντρων υγείας, με ιατρικό και λοιπό υγειονομικό
προσωπικό, στη βάση ενός ορθολογικά σχεδιασμένου υγειονομικού χάρτη. Τα
εργαστήρια που υπάρχουν επαναλειτουργούν στη μέγιστη δυναμικότητά τους. Η σχέση
εργασίας όλων των νεοπροσλαμβανόμενων εργαζομένων γίνεται πλήρους και
αποκλειστικής απασχόλησης. Θα περιλαμβάνει αξιακό σύστημα εισδοχής και ανέλιξης
των επιστημόνων και λοιπών εργαζομένων του, καθώς και έλεγχό του, όπως και της
διοίκησης και των οικονομικών του με λαϊκό έλεγχο οργανωμένο σε τοπικό επίπεδο.
Για τους εργαζόμενους γιατρούς που εργάζονται ήδη στις δομές του ΕΟΠΥΥ και δεν
επιθυμούν να ενταχθούν άμεσα στο καθεστώς ΠΑΑ, θα υπάρξει μεταβατική περίοδος.
Οι οποιεσδήποτε συμβάσεις με τον ιδιωτικό τομέα ξεκινούν από μηδενική βάση. Για
τις εξετάσεις που, στην αρχική φάση, δεν είναι δυνατόν να καλύπτονται από τις
δημόσιες δομές, θα υπάρξουν συμβάσεις με ιδιωτικά εργαστήρια, ακόμη και με
συνεταιρισμούς εργαστηρίων, με ορθολογική τιμολόγηση με βάση τη διεθνή και
ελληνική εμπειρία και πλαφόν αριθμού εξετάσεων ανά εργαστήριο, που θα
διασφαλίζει το μικρό εργαστήριο από την άλωση της αγοράς από τομεγάλο
ολιγοπωλιακό κεφάλαιο, που στο διάβα του ρημάζει τα πάντα.
Κανείς δε μπορεί να σχεδιάσει το μέλλον με λεπτομέρεια και πόσο μάλλον σε μια
χώρα υπό ρευστές πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες, σε μια χώρα με ιδιαίτερη
γεωγραφική διάταξη, που απαιτεί και ιδιαίτερους χειρισμούς. Σε κάθε περίπτωση
όμως, αυτό που μια αριστερή κυβέρνηση μπορεί να εγγυηθεί είναι η ενδυνάμωση του
δημόσιου χαρακτήρα της υγείας, ο σεβασμός στις εργασιακές σχέσεις και ότι το
συμφέρον της κοινωνίας θα είναι πάντα το πρωτεύον.
Ειρήνη Αγαθοπούλου
είναι φαρμακοποιός και βουλευτής
του ΣΥΡΙΖΑ στο Κιλκίς
Σημείωση:
1. Ο όρος μεταρρύθμιση χρησιμοποιείται σε όλο το κείμενο με την κακή έννοια, με
αυτήν ακριβώς που τείνει να πάρει τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα και σημαίνει
απορρύθμιση, συρρίκνωση και αναποτελεσματικότητα.
